معرفی دفتر توسعه صنایع پایین دستی

معرفی دفتر

صنعت پتروشیمی از ابتدای شکل گیری تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، تولیدی کمتر از3 میلیون تن را تجربه نمود اما امروز با تلاش و برنامه ریزی های انجام شده ظرفیت تولید با افزایش بیش از20 برابری، به مرز60میلیون تن رسیده است وچشم انداز این صنعت ارزش آفرین “کسب مقام اول منطقه از نظر ارزش محصولات پتروشیمی” است، در این مسیر تلاش بی وقفه و همدلی میان بخش خصوصی و دولتی فعال در این صنعت، تحقق این چشم انداز را به دنبال خواهد داشت.

رشد فزاینده ای که با راه اندازی پروژه های جدید پتروشیمی به لحاظ حجم و تنوع محصولات این صنایع حاصل می شود بستر مناسبی را برای توسعه صنایع پایین دستی به عنوان مصرف کنندگان محصولات پتروشیمی و تکمیل کننده زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی فراهم نموده است . توسعه فعالیت بخش خصوصی در حوزه پایین دستی و مرتبط با نفت و گاز و پتروشیمی و تعامل و ارتباط بهتر صنایع بالا دستی و پایین دستی پتروشیمی ضمن ایجاد ارزش افزوده بالاتر و اشتغال، زمینه بهتری را برای رقابت تولیدات داخلی در بازارهای جهانی که از اهم واجبات می باشد، فراهم نموده و جریان تحقق اقتصاد مقاومتی را تقویت می¬نماید، از این رو حمایت و پشتیبانی از سرمایه گذاری در این بخش و جلوگیری از خام فروشی مورد تاکید مقامات ارشد نظام، دولت، مجلس، وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی است.

در این راستا دفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی از اوایل سال 1381 با هدف حمایت، پشتیبانی و هدایت سرمایه گذاری در این بخش در شرکت ملی صنایع پتروشیمی آغاز به فعالیت نموده است.

تعریف صنایع پایین دستی پتروشیمی

صنایعی که از محصولات پتروشیمی و یا فراورده های پالایشگاهی به عنوان مواد اولیه استفاده می¬نماید صنایع پایین دستی پتروشیمی شناخته می شوند.

صنایع پایین دستی پتروشیمی را می¬توان به دو دسته ذیل طبقه بندی نمود:

الف-محصولات مصرفی نهایی، موادی که به دست مصرف کنندگان نهایی می رسد، مانند تلفن، روکش اتومبیل و غیره

ب- مواد حد واسط: در واقع مواد اولیه مورد نیاز به منظور تولید محصولات نهایی هستند. که تولید آنها در راستای تکمیل و بهبود زنجیره محصولات پتروشیمی و تولید محصولات نهایی از اولویت برخوردار می باشند.

صنایع زیر مجموعه پایین دستی پتروشیمی

1. پلاستیک

2. لاستیک

3. رنگ و رزین

4. کود وسموم

5. مواد شیمیایی و حلال ها

6. الیاف و نساجی

7. داروهای شیمیایی

8. آرایشی و بهداشتی

9. کامپوزیت

10. شوینده

اهداف

1. تدوین برنامه جامع توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی

2. بهبود فضای کسب و کار

3. حمایت از سرمایه گذاری در صنایع پایین دستی

4. آسیب شناسی صنایع پایین دستی و برنامه ریزی برای استفاده حداکثری از ظرفیت های موجود

5. جذب و هدایت سرمایه گذاری ها با ارائه اطلاعات فنی، بازار و اقتصادی

6. ایجاد تعامل با دستگاه های ذیربط و جذب حمایت های آنها به صنایع پایین دستی پتروشیمی

7. شناسایی و معرفی فرصت های کسب و کار

8. توسعه بازار و معرفی بازارهای جدید

9. توسعه متوازن با توجه به توسعه مناطق کمتر توسعه یافته و محروم

10. تسهیل فرآیند سرمایه¬گذاری از طریق برقراری هماهنگی بین سازمان¬های مرتبط

فعالیتهای

1. پایش مستمر مشکلات صنایع پایین دستی پتروشیمی، ارائه راهکار وپیشنهاد جهت رفع مشکلات و پیگیری آنها

2. کمک به تقویت تشکل های تولید کنندگان و ایجاد شبکه یکپارچه آنها

3. شناسایی پتانسیل های بازار محصولات

4. شناسایی و معرفی عرضه کنندگان خدمات کسب وکار

5. حمایت از پژوهش های مرتبط با توسعه صنایع پایین دستی ( بازار، تکنولوزی، ایجاد نهادها و ….)

6. مطالعات آمایشی وشناسایی پتانسیلهای منطقه ای موثر در صنایع پایین دستی

7. هدایت سرمایه گذاران به منظور استقرار صنایع پایین دستی باتوجه به طرح آمایش سرزمین

8. شناسایی فرصتهای جدید کسب وکار صنایع پایین دستی پتروشیمی

9. تهیه بانک اطلاعات مواد پتروشیمی با هدف بررسی وضعیت هر یک از محصولات پتروشیمی از نقطه نظر تولید، مصرف و کاربرد

10. تنظیم بازار به جهت تامین پایدار مواد اولیه صنایع پایین دستی و صادرات محصولات پتروشیمی

11. کمک به ایجاد و تقویت شرکت های ارائه دهنده خدمات (ساختمانی ، مدیریتی، پژوهشی و…..)

12. اطلاع رسانی از آخرین وقایع صنایع پایین دستی با استفاده از سایت اختصاصی دفتر

13. مشارکت فعال در مدیریت تنظیم بازار و کنترل قیمت های منطقی محصولات پتروشیمی

14. برگزاری جلسات دوره¬ای و تعامل مستمر و مداوم با تشکل¬ها جهت فعالسازی ظرفیت¬های موجود بلا استفاده

15. تعامل در قالب با سازمان شهرک¬¬های صنعتی و صنایع کوچک ایران برای بهبود و توسعه ظرفیت صنایع پایین دستی شهرک¬های صنعتی ایران

16. تعامل با بانک¬ها، صندوق¬ها و موسسات مالی و اعتباری در جهت تامین مالی صنایع پایین دستی پتروشیمی

17. انجام فعالیت¬های ترویجی به منظور توسعه سرمایه¬گذاری در صنایع پایین دستی پتروشیمی

18. تعامل با سازمان¬های مرتبط جهت تسهیل در سرمایه¬گذاری

ماموریتهای دفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی

1. تدوین برنامه استراتژیک و عملیاتی و تهیه و تنظیم سیاستهای ملی راهبرد صنایع پایین¬دستی پتروشیمی با همکاری و هماهنگی ذینفعان

2. پیشنهاد و پیگیری تصویب لوایح و قوانین و تبصره های قانونی و آئین نامه¬های مورد نیاز در جهت توسعه و حمایت صنایع پایین¬دستی پتروشیمی

3. فرهنگ سازی در حوزه صنایع پایین¬دستی پتروشیمی با همکاری نهادها و سازمانهای ذیربط به منظور ایجاد و تقویت اراده ملی در زمینه های (توسعه ـ تولید و بهره وری ـ افزایش سرانه مصرف ـ حفظ محیط زیست ـ بازیافت و غیره)

4. شناسایی و تقویت نهادهای مکمل صنایع پایین دستی پتروشیمی نظیر ارائه¬دهندگان خدمات کسب وکار با رویکرد تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی

5. برنامه ریزی و حمایت در جهت پژوهش و صنعتی سازی ایده های نو و کاربردی در صنایع پایین¬دستی پتروشیمی با کمک دانشگاه ها و نهادهای پژوهشی و با استفاده از ظرفیت معاونت علمی ریاست جمهور

6. تکمیل زنجیره ارزش محصولات صنعت پتروشیمی از طریق برنامه ریزی و سیاستگذاری در جهت توسعه متوازن صنایع پایین¬دستی پتروشیمی همزمان و همراستا با صنایع پایه و میانی پتروشیمی

7. تعامل با مبادی درون سازمانی و برون سازمانی جهت سوق دهی سیاستها، منابع، امکانات و … به سمت توسعه صنایع پایین¬دستی پتروشیمی

8. توسعه صادرات محصولات صنایع پایین دستی پتروشیمی

9. تشکیل و عضویت در کارگروه¬های دارای اختیارات تصمیم¬گیری بین وزارتخانه¬ای

10. تهیه انواع بانک های اطلاعاتی مورد نیاز ذینفعان

11. کمک به شناسایی و تقویت ارائه دهندگان خدمات در زمینه تامین تکنولوژی، مالی و…

12. تنظیم بازار محصولات پتروشیمی به منظور تامین پایدار مواد اولیه صنایع پایین دستی پتروشیمی

13. کاهش مداخلات دولتی از طریق نقش¬پذیری تشکل¬ها و انجمن¬ها در توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی

14. بکارگیری و بارورسازی ظرفیت دانشگاه¬ها و نهادهای پژوهشی در جهت رونق صنایع پایین دستی پتروشیمی

سرمایه گذاری

1- ترغیب سرمایه گذاران داخلی و خارجی به منظور سرمایه گذاری در صنایع پایین¬دستی پتروشیمی از طریق انجام فعالیت¬های ترویجی نظیر فعالسازی گروههای توسعه منطقه¬ای، ساخت و پخش تیزر تبلیغاتی، ارائه مقالات و گزارشات تحلیلی در مطبوعات، برگزاری و مشارکت در سرمایه¬گذاری، حضور فعال در نمایشگاهها و کنفرانس¬های داخلی و بین المللی و . . .

2- رصد و پایش داخلی و جهانی صنایع پایین دستی پتروشیمی و اطلاع¬رسانی فرصت¬های جدید سرمایه¬گذاری

3- حمایت، پشتیبانی و راهنمایی سرمایه¬گذاران برحسب سوابق اجرایی، توانایی مالی، توانایی فنی و سطح آشنایی با صنعت پتروشیمی

4- تدوین بسته¬های حمایتی از سرمایه¬گذاران صنایع پایین دستی پتروشیمی با استفاده از شناسایی و معرفی نهادهای مکمل، تدوین بانک اطلاعاتی سرمایه¬گذاران، شناسایی و تشکیل کمیته تخصصی مشاوران، انجام مطالعات راهبردی و . . .

مطالعات

1. نظارت بر مطالعات امکان سنجی (FS) طرحهای صنایع پایین¬دستی پتروشیمی

2. تهیه و نظارت بر مطالعات مقدماتی امکان سنجی (PFS) طرحهای صنایع پایین¬دستی پتروشیمی

3. تهیه 36 مطالعه امکان سنجی (FS)، در رابطه با طرحهای صنایع پایین¬دستی پتروشیمی

4. تهیه 60 1 مطالعه امکان سنجی مقدماتی (PFS) در حوزه صنایع پایین¬دستی پتروشیمی

5. مطالعه و ارزیابی بازار داخلی و صادراتی در قالب پروژه های تخصصی تحقیقات بازار به منظور توسعه صادرات محصولات صنایع پایین¬دستی پتروشیمی

6. شناسایی قوانین مضر کار در صنایع پایین دستی پتروشیمی و ارائه پیشنهاد اصلاح در قالب لایحه به مجلس شورای اسلامی با همکاری سازمان شهرک¬های صنعتی و صنایع کوچک ایران

7. تهیه بانک ایده های سرمایه گذاری در صنایع پایین دستی

مزایای توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی

1- جلو گیری از خام فروشی و افزایش صادرات غیر نفتی وتحقق اقتصاد مقاومتی

2- قابلیت ایجاد در پهنه کشور و عامل گریز از تمرکز جمعیتی و صنعتی

3- ایجاد ارزش افزوده بالا

4- کمک به توزیع عادلانه ثروت در کشور

5- کمک به افزایش ضریب امنیت ملی خصوصا در مناطق مرزی

6- موتور محرکه اقتصاد کشور

7- نیاز به منابع مالی کم جهت سرمایه گذاری در مقایسه با صنایع بالادست و میانی

8- نرخ بالای بازگشت سرمایه نسبت به صنایع پایه و میانی پتروشیمی

9- قابلیت توسعه صنایع پایین دستی به خارج از مرزها خصوصا کشورهای منطقه و به تبع آن زمینه سازی جهت صدور فرهنگ غنی انقلاب اسلامی

10- بستر مناسب برای جذب سرمایه گذاری خارجی خصوصا سرمایه ایرانیان خارج از کشور و همچنین سرمایه های کوچک سرگردان در کشور

11- توسعه و تقویت تعاونی ها در سطح ملی

12-اشتغال زایی بسیار بالا با هزینه کم در مقایسه با هزینه بالا صنایع پایه و میانی پتروشیمی

13-وجود نیروی کار ارزان و فارغ التحصیلان با استعداد جویای کار در حوزهای مرتبط با صنایع پایین دستی پتروشیمی کشور

14-بستر مناسب برای تولید بدون کارخانه با استفاده از پتانسیل موجود در مشاغل خانگی

15-دانش فنی ساده و قابل دستیابی نسبت به صنایع بالادست پتروشیمی و صرف زمان کوتاه برای عملیات نصب و راه اندازی کارخانجات صنایع پایین دستی

16-حجم بسیار محدود سرویس های جانبی مورد نیاز مانند ( آب، برق، بخار……..)

17-مقابله با شرایط تحریم بواسطه صادرات بدون رهگیری و نیاز به خطوط اعتباری بانکی

18-توسعه صنایع وابسته به پتروشیمی از جمله خودرو، ساختمانی ……

19-وجود بازار بسیار مناسب منطقه ای

20-تنوع محصولات حوزه پایین دستی شامل، پلاستیک، لاستیک، رنگ و رزین، چسب، کامپوزیت، شوینده ها…

21-وجود مزیت نسبی در دسترسی به برخی از مواد اولیه مورد نیاز در کشور

22- آلایندگی بسیار کمتر این صنایع نسبت به سایر صنایع تولیدی


شرکت ملی صنایع پتروشیمی

ایجاد صنعت پتروشیمی در ایران قدمتی 50 ساله دارد و به دهه 1330 شمسی بر می‏گردد. در اواخر این دهه، وزارت اقتصاد وقت به منظور گسترش صنعت پتروشیمی در کشور، بنگاه شیمیائی کشور را تأسیس نمود و شرکت مزبور در سال 1337 طرح احداث کارخانه کود شیمیائی مرودشت فارس را به اجرا گذاشت. لیکن از آنجا که رشد این صنعت نیازمند فعالیتهای تخصصی گسترده تر و هماهنگ با صنعت نفت و گاز بود، به زودی ضرورت ایجاد سازمانی برای توسعه و هدایت صنعت پتروشیمی مشهود گردید و به همین سبب در سال 1342 شرکت ملی صنایع پتروشیمی با مالکیت دولت و تحت پوشش شرکت ملی نفت ایران تأسیس گردید و کلیه فعالیتهای مرتبط با ایجاد و توسعه صنایع پتروشیمی در این شرکت متمرکز گردید.